Lạng Sơn, vùng đất địa đầu của Tổ quốc, không chỉ nổi tiếng với những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ như núi Mẫu Sơn, Thảo nguyên Đồng Lâm, mà còn là cái nôi của một nền văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc. Nơi đây sở hữu kho tàng lễ hội phong phú, thể hiện tín ngưỡng, đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc Tày, Nùng, Dao. Nếu bạn là người yêu thích khám phá văn hóa, Lạng Sơn chắc chắn sẽ là điểm đến không thể bỏ lỡ.

Dưới đây là tổng hợp 14 lễ hội truyền thống đặc sắc nhất ở Lạng Sơn, hứa hẹn mang đến cho bạn những trải nghiệm đáng nhớ:

1. Lễ hội Chùa Tam Thanh

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại chùa Tam Thanh, động Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn. Chùa Tam Thanh nằm trên địa bàn phường Tam Thanh, thành phố Lạng Sơn với lễ hội truyền thống nổi tiếng được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng hàng năm. Tại chùa Tam Thanh, lễ hội được diễn ra với những màn trống hội rộn rã, những màn sư tử nhào lộn, tung múa uyển chuyển, điêu luyện tạo ra một không khí ngày hội tưng bừng và náo nhiệt.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Đây là một trong những lễ hội lớn nhất và được mong chờ nhất dịp đầu năm ở Lạng Sơn. Lễ hội có phần lễ trang nghiêm với nghi thức rước kiệu, dâng hương, cầu an, cầu phúc. Phần hội sôi động với các trò chơi dân gian như đẩy gậy, kéo co, múa sư tử. Đặc biệt, du khách còn được chiêm ngưỡng vẻ đẹp huyền ảo của động Tam Thanh với những khối đá nhũ hình thù độc đáo.

Ý nghĩa: Cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, quốc thái dân an, đồng thời thể hiện lòng thành kính của người dân đối với Phật Bà Quan Âm và các vị thần linh đã phù hộ cho cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

2. Lễ hội Ná Nhèm

Thời gian và địa điểm diễn ra: Diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại thôn Làng Cảy, xã Trấn Yên, huyện Bắc Sơn.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Đây là một trong những lễ hội độc đáo và “độc nhất vô nhị” ở Việt Nam, được ví như “Lễ hội tình dục” mang đậm yếu tố phồn thực. Nét nổi bật nhất là nghi thức rước “Tàng thinh” và “Mặt nguyệt” (vật tượng trưng cho giới tính nam và nữ) trong tiếng chiêng trống rầm rập, cùng với các trò chơi dân gian, hát sli, hát lượn.

Ý nghĩa: Cầu mong sự sinh sôi nảy nở, phát triển của vạn vật, mùa màng tươi tốt, chăn nuôi phát đạt, con người khỏe mạnh, no đủ và duy trì nòi giống. Lễ hội mang ý nghĩa tín ngưỡng phồn thực sâu sắc, thể hiện ước vọng về cuộc sống sung túc, thịnh vượng.

3. Lễ hội Chùa Bắc Nga

Thời gian và địa điểm diễn ra: Diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại chùa Bắc Nga, xã Gia Cát, huyện Cao Lộc.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội thu hút đông đảo phật tử và du khách đến hành hương, cầu bình an. Ngoài nghi thức cúng bái trang trọng, lễ hội còn có nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ đậm đà bản sắc dân tộc như múa sư tử, hát Sli, hát Lượn, các trò chơi dân gian.

Ý nghĩa: Cầu mong một năm mới an lành, hạnh phúc, mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt. Đây cũng là dịp để người dân thể hiện lòng thành kính đối với Đức Phật và cầu mong phúc lộc.

4. Lễ hội Đền Kỳ Cùng – Tả Phủ

Thời gian và địa điểm diễn ra: Diễn ra từ ngày 22 đến 27 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại đền Kỳ Cùng và đền Tả Phủ, thành phố Lạng Sơn.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Đây là một trong những lễ hội lớn và quan trọng bậc nhất của người dân Xứ Lạng. Tâm điểm của lễ hội là nghi thức rước tượng quan Tuần Tranh từ đền Kỳ Cùng (dưới sông) lên đền Tả Phủ (trên núi). Đoàn rước rất đông đảo với cờ quạt, chiêng trống, lọng che và các đội hình rước trang trọng. Lễ hội còn có các hoạt động văn hóa, văn nghệ, các gian hàng ẩm thực truyền thống.

Ý nghĩa: Tưởng nhớ công lao của quan Tuần Tranh, người có công lao lớn trong việc giữ gìn biên cương và giúp dân ổn định cuộc sống. Lễ hội cũng thể hiện ước vọng về sự bình an, thịnh vượng và giao thương phát đạt.

5. Lễ hội Phài Lừa

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào ngày 25 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại xã Mông Ân, huyện Bình Gia.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội Phài Lừa mang đậm nét văn hóa tâm linh của người Tày. Nổi bật là nghi thức múa rồng, một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo của địa phương. Rồng được làm bằng tre, vải, trang trí công phu, tượng trưng cho sức mạnh và sự thịnh vượng. Ngoài ra, còn có các trò chơi dân gian truyền thống, hát Sli, hát Lượn.

Ý nghĩa: Cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Lễ hội cũng là dịp để các thế hệ gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc Tày.

6. Lễ hội Lồng Tồng (Xuống đồng)

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào các ngày đầu năm mới, từ mùng 4 đến mùng 10 tháng Giêng âm lịch, tại nhiều địa phương có đông đồng bào Tày, Nùng sinh sống trên khắp Lạng Sơn.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội Lồng Tồng là lễ hội lớn nhất, mang ý nghĩa quan trọng trong đời sống văn hóa của người Tày, Nùng. Nổi bật là các nghi thức rước cúng, lễ tế thần linh cầu cho mùa màng bội thu, và đặc biệt là các trò chơi dân gian sôi nổi như ném còn, kéo co, đẩy gậy, múa sư tử, hát Sli, hát Lượn. Màn tung còn lên cột rất được mong đợi, mang ý nghĩa cầu may mắn.

Ý nghĩa: Cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bội thu, cuộc sống ấm no, hạnh phúc. Lễ hội còn là dịp để cộng đồng giao lưu, gắn kết, thể hiện tinh thần đoàn kết và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

7. Lễ hội Đền Bắc Lệ

Thời gian và địa điểm diễn ra: Diễn ra từ ngày 18 đến 20 tháng 9 âm lịch hàng năm tại Đền Bắc Lệ, xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Đây là một trong những lễ hội lớn và nổi tiếng nhất Lạng Sơn, thu hút rất đông du khách và tín đồ đạo Mẫu từ khắp nơi. Lễ hội thờ Bà Chúa Thượng Ngàn, gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu Tam Phủ. Nổi bật là các nghi lễ hầu đồng, lên đồng, dâng hương, cùng với các tiết mục văn nghệ dân gian đặc sắc.

Ý nghĩa: Cầu mong sức khỏe, bình an, tài lộc, và đặc biệt là sự che chở của Bà Chúa Thượng Ngàn cho người dân làm ăn phát đạt, mùa màng tươi tốt. Lễ hội cũng là dịp để tín đồ thể hiện lòng thành kính đối với Mẫu và gìn giữ tín ngưỡng thờ Mẫu truyền thống.

8. Lễ hội Bủng Kham

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào ngày 25 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại xã Đại Đồng, huyện Tràng Định.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội Bủng Kham là một lễ hội truyền thống đặc sắc của người Tày, gắn liền với tục thờ thần núi, thần rừng. Điểm nhấn là nghi thức rước kiệu thần, diễn ra trang trọng với sự tham gia của đông đảo người dân. Các trò chơi dân gian như đẩy gậy, kéo co, đánh yến cũng được tổ chức sôi nổi.

Ý nghĩa: Cầu mong một năm mới mưa thuận gió hòa, cây cối xanh tốt, mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no, bình an, không bị thú dữ phá hoại.

9. Lễ hội Đền Vua Lê

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào ngày 6 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại đền Vua Lê, xã Bằng Mạc, huyện Chi Lăng (và một số địa phương khác có đền thờ Vua Lê trên địa bàn).

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội tưởng nhớ công ơn của Vua Lê Thái Tổ và nghĩa quân Lam Sơn trong chiến thắng Chi Lăng lịch sử. Các nghi thức tế lễ trang trọng, tái hiện một phần không khí hào hùng của trận chiến. Ngoài ra còn có các hoạt động văn hóa, thể thao dân gian.

Ý nghĩa: Tưởng nhớ công lao to lớn của Vua Lê Thái Tổ và các tướng sĩ trong việc bảo vệ độc lập dân tộc, thể hiện lòng biết ơn của người dân đối với những người đã hy sinh vì đất nước.

10. Lễ hội Quỳnh Sơn – Bắc Sơn

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào ngày 15 tháng Giêng âm lịch tại xã Quỳnh Sơn, huyện Bắc Sơn.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội gắn liền với ngôi đình cổ Quỳnh Sơn, nơi thờ thành hoàng làng và các vị thần linh đã che chở cho dân làng. Lễ hội có nhiều trò chơi dân gian độc đáo của người Tày như ném còn, kéo co, đánh sảng, múa sư tử. Đặc biệt, không gian đình làng và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp của thung lũng Bắc Sơn tạo nên một bức tranh lễ hội sống động.

Ý nghĩa: Cầu mong mùa màng bội thu, dân làng ấm no, khỏe mạnh, đồng thời là dịp để cộng đồng giao lưu, gắn kết và giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống.

11. Lễ hội Đền Mẫu Lạng Sơn

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào ngày 18 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại Đền Mẫu, thành phố Lạng Sơn.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Đền Mẫu Lạng Sơn thờ Thánh Mẫu Thượng Ngàn và các vị thần linh khác, là một trong những trung tâm tín ngưỡng thờ Mẫu lớn ở Lạng Sơn. Lễ hội có phần lễ trang nghiêm với nghi thức tế lễ, dâng hương, cùng với các hoạt động văn hóa dân gian.

Ý nghĩa: Cầu mong Mẫu ban cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, cuộc sống bình an, ấm no, hạnh phúc. Lễ hội cũng là dịp để phật tử và du khách hành hương, thể hiện lòng thành kính.

12. Lễ hội Đầu pháo Kỳ Lừa

Thời gian và địa điểm diễn ra: Diễn ra vào ngày 27 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại Phố Kỳ Lừa, thành phố Lạng Sơn.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Đây là một trong những lễ hội độc đáo nhất Lạng Sơn, gắn liền với tín ngưỡng cầu may mắn, tài lộc. Điểm nhấn là màn rước pháo và màn đốt pháo hoa. Đặc biệt, người dân sẽ tranh nhau giành lấy đầu pháo (một chiếc vòng tròn) sau khi pháo được đốt, với niềm tin rằng ai giành được đầu pháo sẽ gặp nhiều may mắn, phát tài trong năm đó.

Ý nghĩa: Cầu mong một năm mới an khang, thịnh vượng, làm ăn phát đạt, xua đi những điều xui rủi và mang lại tài lộc, may mắn cho mọi người.

13. Lễ hội Chùa Tiên

Thời gian và địa điểm diễn ra: Diễn ra vào ngày 18 tháng Giêng âm lịch hàng năm tại chùa Tiên, động Nhị Thanh, thành phố Lạng Sơn.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội thu hút đông đảo du khách thập phương đến chiêm bái và vãn cảnh. Nổi bật là các nghi thức dâng hương, cầu nguyện tại chùa và khám phá vẻ đẹp độc đáo của động Nhị Thanh với những khối nhũ đá kỳ vĩ. Lễ hội cũng có các trò chơi dân gian và hoạt động văn hóa, văn nghệ.

Ý nghĩa: Cầu mong bình an, may mắn, sức khỏe cho bản thân và gia đình. Đây cũng là dịp để mọi người tìm về chốn tâm linh, gạt bỏ lo toan, hướng thiện.

14. Lễ hội Đền Quan Giữ Vàng

Thời gian và địa điểm diễn ra: Thường diễn ra vào ngày mùng 8 tháng Giêng âm lịch tại Thôn Mỏ Than, xã Hoà Lạc, huyện Hữu Lũng.

Nét nổi bật & Điểm hấp dẫn: Lễ hội này gắn liền với tín ngưỡng thờ Quan Giữ Vàng, một vị thần cai quản tài lộc và của cải. Nổi bật là các nghi thức cúng tế, rước kiệu và các trò chơi dân gian. Người dân đến đây cầu mong tài lộc, làm ăn phát đạt.

Ý nghĩa: Cầu mong một năm mới sung túc, thịnh vượng, tài lộc dồi dào, mọi sự hanh thông trong làm ăn và kinh doanh.

Lạng Sơn không chỉ là điểm đến của cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ mà còn là vùng đất của những lễ hội truyền thống độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc. Mỗi lễ hội đều chứa đựng những giá trị lịch sử, tín ngưỡng và phong tục tập quán riêng biệt, hứa hẹn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm đáng nhớ và sâu sắc về con người và văn hóa Xứ Lạng.

Bạn đã sẵn sàng cho một chuyến đi khám phá Lạng Sơn chưa?