Chùa Phật Tích là một ngôi chùa cổ kính hơn 1000 năm tuổi, mang nhiều giá trị kiến trúc cổ đặc sắc và là một địa điểm tâm linh tại Bắc Ninh. Ngôi chùa không chỉ là trung tâm Phật giáo, nơi đây còn lưu giữ nhiều giá trị văn hóa và nghệ thuật dân gian. Mỗi năm chùa Phật Tích đón đông đảo du khách tham quan, chiêm bái cầu bình an. Hãy cùng Sinhtour tìm hiểu về Chùa Phật Tích Bắc Ninh – Ngôi chùa lịch sử hơn 1000 năm tuổi qua bài viết dưới đây.
Chùa Phật Tích hay còn có tên khác là Vạn Phúc Tự, đây là một địa điểm tâm linh nổi tiếng bậc nhất tại Bắc Ninh, cách trung tâm Hà Nội khoảng 40km. Chùa có lịch sử lâu đời và mang nhiều dấu ấn của triều đại nhà Lý. Chính những di sản này tạo nên nguồn tư liệu sống động mang tính nhân văn của dân tộc. Với kiến trúc đặc sắc của thời nhà Lý, khi lần đầu đặt chân đến ngôi chùa, bạn sẽ không khỏi ngạc nhiên trước sự uy nghiêm và yên tĩnh của ngôi chùa cổ. Sự kết hợp giữa tín ngưỡng dân gian Việt và Phật giáo đã hình thành nên trung tâm Phật giáo đầu tiên tại nước ta.
Lịch sử hình thành và phát triển của Chùa Phật Tích
Chùa Phật Tích tọa lạc phía Nam của núi Phật Tích. Theo cuốn sách “Đại Việt sử ký toàn thư”, ngôi chùa đã được xây dựng trong giai đoạn thế kỷ VII – X. Các nhà Phật giáo người Ấn Độ đã lựa chọn ngôi chùa Phật Tích làm nơi dừng chân sau nhiều lần đến đây truyền đạo. Năm 1066, vua Lý Thánh Tông bắt đầu xây dựng một cây tháp, sau đó tháp đã lộ ra một bức tượng Phật bằng đá nguyên khối.
Chùa Phật Tích còn là nơi thực hiện các công việc xã hội như Lạn Kha, tổ chức thi Tiến Sĩ. Trong giai đoạn kháng chiến, thực dân Pháp đã đến đây và phá hủy nhiều di vật của ngôi chùa cổ. Đến đầu năm 1959, ngôi chùa được nhà nước tu sửa lại giữ nguyên nền móng cũ và phục hồi, các di vật cổ còn sót lại vẫn được lưu giữ mang ý nghĩa văn hóa, lịch sử vô giá.
Ngôi chùa cổ gắn liền với những câu chuyện cổ tích, huyền thoại như mối tình giữa nàng tiên Giáng Hương với viên quan Tri huyện Từ Thức, truyền thuyết về Vương Chất. Chùa Phật Tích với niên đại gần 1000 tuổi đã góp phần lớn vào giá trị lịch sử và văn hóa. Năm 1962, Bộ Văn Hóa đã ban hành quyết định công nhận chùa Phật Tích là Di tích lịch sử – văn hóa, một niềm tự hào của người dân Kinh Bắc.
Kiến trúc và cảnh quan đặc sắc của Chùa Phật Tích
Chùa Phật Tích được xây dựng theo kiểu nội công ngoại quốc, thể hiện qua ba bậc nền bạt vào sườn núi. Bậc nền thứ nhất là sân chùa với một vườn hoa mẫu đơn nở rực rỡ. Ngôi chùa mang phong cách truyền thống với các gian thờ Phật, Bồ Tát và các vị thánh. Nổi bật nhất là tượng Phật A Di Đà bằng đá ngồi thiền lớn, cao hơn 3m, được chế tác tinh xảo từ thời Lý, là một trong những bức tượng cổ nhất ở Việt Nam. Các pho tượng chạm khắc trang trí tinh tế cũng mang đến vẻ trang nghiêm.
Lễ hội có nguồn gốc từ hàng ngàn năm trước, nhằm tôn vinh Đức Phật A Di Đà. Đặc biệt, không thể thiếu các nghi thức truyền thống như lễ rước tượng Phật, dâng hương, tụng kinh, mang đến vẻ đẹp linh thiêng. Lễ hội cũng bao gồm nhiều hoạt động khác nhau như biểu diễn hát quan họ, tạo nên không khí sôi động của văn hóa vùng Kinh Bắc.
Lễ Phật Đản
Lễ Phật Đản được tổ chức vào ngày 15 tháng 4 âm lịch, là một trong những lễ lớn của Phật giáo, kỷ niệm ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh. Đây là dịp để người dân cầu nguyện cho hòa bình và an lành. Lễ Phật Đản tại chùa Phật Tích thường được tổ chức trang nghiêm với sự tham gia của các vị sư tăng và Phật tử đến chiêm bái. Ngoài phần lễ, chùa còn tổ chức các buổi thuyết giảng để mọi người cảm thấy bình yên trong tâm hồn.
Lễ Vu Lan
Vu Lan là dịp để các Phật tử thể hiện lòng biết ơn đối với cha mẹ, tổ tiên và những người đã khuất. Được diễn ra vào rằm tháng 7 âm lịch, đây là một hoạt động quan trọng của chùa Phật Tích. Các Phật tử và người dân có thể đến dâng hương, tụng kinh và thực hiện nghi thức “Bông hồng cài áo” – những người còn mẹ sẽ được cài hoa đỏ, người mất mẹ cài hoa trắng. Ngoài ra, chùa Phật Tích sẽ tổ chức phát cơm cho người nghèo.
Các chương trình thiện nguyện và khóa tu hè
Chùa Phật Tích không chỉ có các lễ hội lớn mà còn tổ chức các hoạt động từ thiện và giáo dục về Phật. Vào mùa hè, chùa mở các khóa tu cho thanh thiếu niên giúp các bạn nhận thức về lòng từ bi và các giá trị truyền thống. Thông qua các bài giảng và hoạt động thực tế, chùa cũng tổ chức các chương trình thiện nguyện mang nhiều ý nghĩa cho những ai tham gia.
Kinh nghiệm tham quan Chùa Phật Tích
Để có một chuyến du lịch chùa Phật Tích thuận lợi, bạn cần lưu lại những kinh nghiệm dưới đây.
Thời gian lý tưởng để tham quan
Du khách có thể đến tham quan chùa Phật Tích vào bất cứ khoảng thời gian nào trong năm, nhưng thời điểm hợp lý nhất là vào tháng Giêng. Thời tiết dễ chịu vào mùa xuân với hoa lá nở rộ rất thích hợp cho việc cầu bình an và sức khỏe cho gia đình và bạn bè.
Ngoài ra, chùa Phật Tích còn có lễ hội hoa mẫu đơn, với quy mô lớn và đông đảo phật tử tham quan. Lễ hội thường được tổ chức từ mùng 3 đến mùng 5 Tết âm lịch hàng năm, đặc biệt mùng 4 sẽ có nhiều hoạt động chính thu hút du khách. Vào thời điểm này, bạn nên cân nhắc cho chuyến đi của mình tùy thuộc vào sở thích.
Phương tiện di chuyển
Du khách có thể lựa chọn nhiều phương tiện khác nhau dựa trên điểm xuất phát và nhu cầu cá nhân, một số phương tiện phổ biến như:
Di chuyển bằng xe máy cá nhân: khoảng cách từ trung tâm thành phố Hà Nội đến chùa Phật Tích khoảng 40km, đây là phương tiện phù hợp cho những ai thích khám phá và linh hoạt về thời gian. Bạn có thể đi theo hướng quốc lộ 1A hoặc cao tốc Hà Nội – Bắc Ninh. Thời gian di chuyển mất khoảng 45 phút đến 1 giờ, chi phí đổ xăng khoảng 50k, tiết kiệm và có thể dừng lại tại nhiều địa điểm khác dọc đường.
Di chuyển bằng xe buýt: xe buýt là phương tiện công cộng phổ biến và tiết kiệm. Từ Hà Nội, bạn có thể bắt xe số 54 (Long Biên – Bắc Ninh). Tuy nhiên, khi di chuyển bằng xe buýt sẽ không đến tận cổng chùa, bạn cần phải thuê xe ôm hoặc taxi để đến nơi.
Di chuyển bằng taxi hoặc xe công nghệ: hiện nay, di chuyển bằng taxi hoặc xe công nghệ cũng phổ biến, tiện lợi và đảm bảo an toàn. Phương tiện này phù hợp cho gia đình hoặc nhóm đông người. Quá trình di chuyển không dài nên chi phí không cao, bảo đảm cả sự an toàn và thoải mái khi tham quan.
Một số lưu ý khi tham quan
Khi tham quan chùa Phật Tích, bạn nên lưu ý những điều sau:
- Lựa chọn trang phục kín đáo và lịch sự vì đây là nơi linh thiêng, tránh mặc quần áo quá ngắn hay sặc sỡ không phù hợp.
- Không nói chuyện ồn ào khi vào chùa, giữ trật tự tại đây để mọi người có thể lễ Phật trong không khí tĩnh lặng.
- Lưu ý những nơi cấm chụp ảnh, cần tuân thủ theo biển báo có ở từng khu vực.
- Bảo vệ cảnh quan chùa, bạn cần bỏ rác đúng nơi quy định, tránh xả rác gây mất thẩm mỹ. Giữ vệ sinh là thể hiện sự tôn trọng với nơi linh thiêng.
- Không chạm vào các hiện vật cổ quý giá từ thời Lý để bảo vệ chúng khỏi hư hỏng.
- Khi đi vào dịp đầu năm hoặc lễ hội đông người, hãy bảo quản tư trang cẩn thận để tránh mất cắp.
- Chọn những ngày thời tiết đẹp để chuyến đi thuận lợi nhất.
- Trên đường lên tượng Phật và tháp có nhiều hàng quán, hãy hỏi giá trước khi mua.
Bài viết trên của Sinhtour đã cung cấp những thông tin về Chùa Phật Tích Bắc Ninh – Ngôi chùa lịch sử hơn 1000 năm tuổi một cách chi tiết. Hy vọng rằng với những chia sẻ trên, bạn sẽ có chuyến đi ý nghĩa và nhiều kỷ niệm khi đến với chùa Phật Tích, nơi bạn có thể tìm thấy sự yên tĩnh nơi cửa Phật. Hãy theo dõi Sinhtour để khám phá thêm nhiều ngôi chùa cổ tại Bắc Ninh hơn nữa nhé. Chúc bạn có chuyến đi vui vẻ.
