Năm xưa, lần đầu tiên tôi đến Chiangxi tỉnh Triết Giang, đi qua thị trấn Huaihua, đây là con đường mà ông Thẩm Tòng Văn đã đi và viết. Huaihua trước đây thuộc về huyện Chiết Giang. Ông đã miêu tả trong tác phẩm “Một số huyện trên thượng nguồn sông Nguyên”:
“Huaishu Wan cách Chiết Giang còn chín mươi dặm, con đường này được mở rộng từ đường tàu của những người kéo thuyền dọc bờ tây sông Nguyên. Một bên con đường dựa vào núi, một bên lại hướng ra nước. Địa hình đến đây tạo thành một thung lũng nhỏ, không có núi cao và đồi núi, do đó đường ô tô ở đây khá rộng và thẳng.”
↓ Đường Xiao-Qian trong thời kỳ Dân Quốc
Đây chính là con đường nổi tiếng Xiao-Qian, được xây dựng bắt đầu từ năm 1926 và hoàn thành vào tháng 6 năm 1936. Đường Xiao-Qian khởi đầu từ bờ dưới cùng của sông Nguyên, bên bờ hồ Đông Đình, đi ngược sông Nguyên qua huyện Chen tỉnh Nguyên Lĩnh, đến huyện Yến tỉnh Chiết Giang, sau đó mở rộng sang tỉnh Quý Châu, có thể đi đến tỉnh Vân Nam và Myanmar. Đây là tuyến giao thông quan trọng nhất trong cuộc kháng chiến chống Nhật Bản ở Trung Quốc.
↓ Đường Xiao-Qian trong thời kỳ Dân Quốc
Con đường cát vàng theo năm tháng đã được cải tạo thành một con đường quốc lộ bằng bê tông, cùng với đường cao tốc Hù-Kun đi qua Chiết Giang. Từ những năm 1970 đến nay, Chiết Giang và trung tâm của nó là huyện Huaihua đã xây dựng liên tiếp năm tuyến đường sắt, kết nối bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc, chứng tỏ Chiết Giang là một nút giao thông và vị trí chiến lược giữa miền Trung – Nam và Tây Nam của Trung Quốc.
Ông Thẩm Tòng Văn cũng viết về Chiết Giang: “Quân đội bảo vệ pháp Cai Hạ bùng nổ, quân đội Vân Nam chiến đấu ở đây với quân đội Bắc Dương, kết quả để lại nhiều vũ khí.”
Những vũ khí đó đã trang bị cho các đội quân và bọn cướp, làm tăng thêm tình trạng cướp bóc ở Tây Hương. Quân Đường Đông Nam mạnh mẽ tập trung ở đây đã chứng minh sự thuận tiện giao thông từ Vân Nam đến Chiết Giang.
↓ Thành phố Chiết Giang
Từ năm 1253, khi triều đại Nguyên chưa thành lập, nước Mông Cổ đã cử những kỵ binh mạnh mẽ vượt sông Kim Sa, tiến đánh Vân Nam, tiêu diệt quốc gia Đai Lý cổ đại độc lập, kiểm soát Vân Nam mà triều Nam Tống không có khả năng cai trị, hình thành chiến lược bao vây từ Tây Nam đến Nam Tống.
Sau khi triều đại Nguyên thành lập, kỵ binh đổ xuống miền Nam, giao chiến với quân Nam Tống ở miền Trung và Đông Nam. Năm 1279 đã truy đuổi bộ phận còn lại của Nam Tống đến hòn đảo Yáchang, cuối cùng tiêu diệt Nam Tống.
Để củng cố Tây Nam, năm 1281 triều đại Nguyên xây dựng “Đại lộ Thông kinh” từ Vân Nam đến Bắc Kinh. Từ Vân Nam đi qua Quý Châu, dọc sông Vũ đi xuống, đi qua Trấn Viễn, Chiết Giang, rồi chia làm hai lối xuống sông Nguyên, thông đến sông Trường Giang, đi về phía Bắc đến Bắc Đô (Bắc Kinh).
↓ Trận chiến Yáchang – sự diệt vong của Nam Tống
Triều đại Minh tiếp tục mở rộng Đại lộ Thông kinh, con đường bộ và đường thủy từ Chiết Giang đến Tây Nam ngày càng thông suốt hơn. Ông Thẩm Tòng Văn đi xe đến Đại học Quốc gia Vân Nam, con đường mà ông đi qua là một phần của Đại lộ Thông kinh. Đường Xiao-Qian đã mở rộng trở thành đường giao thông liên quốc gia giữa Xiao-Qian, Vân Nam và Myanmar, là con đường duy nhất chuyển hàng viện trợ từ nước ngoài vào trong nước.
Thực ra, trong những năm đó, lực lượng quân đội của Nam Tống còn lớn hơn nhiều so với quân Nguyên, nếu nắm giữ được Tây Nam, mà không chỉ sống an nhàn ở Lâm An, vùng đất cá và lúa, bị ràng buộc trong góc Đông Nam, có thể có thế đối kháng với Nguyên. Nhưng để thu phục Tây Nam, cần có lực lượng mạnh mẽ và chính trị hòa nhã, Gia Cát Lượng suốt đời đều không thực hiện được lý tưởng sở hữu toàn bộ Tây Nam.
↓ Đường bộ Vân Nam – Myanmar trong kháng chiến chống Nhật
Cuộc kháng chiến chống Nhật của Trung Quốc trong thế kỷ 20, đã nhờ vào chiều sâu chiến lược của Tây Nam, dựa vào núi cao và sông dài để chống lại quân Nhật Bản, giữ vững đến cuộc phản công chiến lược. Để làm được như vậy, quân Nhật đã nhiều lần xuất quân tấn công Tây Nam sau khi chiếm giữ Đông Nam và Trung Nam, mục tiêu nhắm đến Quảng Châu.
Quân Nhật áp dụng chiến lược bao vây từ nước ngoài, từ Myanmar tấn công sang miền Tây tỉnh Vân Nam, định kết liễu Quảng Châu cùng với quân nhật ở phía Đông. Họ có kế hoạch tấn công thẳng vào pháo đài Thạch Bái bên sông Trường Giang, sát gần Quảng Châu.
Có quân Nhật đi từ phía Nam và Quảng Tây tấn công vào Quý Châu, thậm chí có một số quân Nhật tiến vào nơi bắt nguồn của sông Nguyên ở Quý Châu. Họ cũng đã gặp mặt quân Chính phủ Quốc dân ở Chương Đình, có ý định kiềm chế quân Quốc dân phản công Vân Nam. Mọi sự tấn công đó đã đến được bờ Tây Nam, nhưng đều bị lực lượng Trung Quốc kiên cường đẩy lùi.
↓ Chiến tranh bảo vệ cửa ngõ Quảng Châu
Đến tháng 4 năm 1945, đất Nhật đã bị quân Đồng minh ném bom mà vẫn còn hung hăng, định vượt những núi Tuyết Phong hiểm trở để chiếm lấy Chiết Giang, bắt đầu trận chiến Tuyết Phong, được ghi nhận trong lịch sử là “Trận chiến Tây Hương”, quân Nhật gọi là “Chiết Giang tác chiến” hoặc “Chiết Giang cuộc chiến” còn chúng ta gọi là “Chiết Giang bảo vệ chiến”.
Dãy núi Tuyết Phong bên thượng nguồn sông Nguyên dãy núi chập chùng, kéo dài suốt 800 dặm. Đỉnh chính Su Bảo Đỉnh cao 1934 mét, khắp nơi là rừng rậm nguyên sinh và những lối đi hiểm trở. Hiện nay đã phát triển thành khu du lịch lớn.
Chiết Giang, nằm ở phía tây dãy Tuyết Phong, cách đỉnh núi chính một trăm km. Quân Nhật đã huy động 5 sư đoàn, cùng với 2 lữ đoàn, tổng lực khoảng 100 nghìn, có hơn 130 máy bay, từ năm hướng vây quanh Chiết Giang. Quân đội Trung Quốc 120 nghìn quân, cộng với hậu cần gần 200 nghìn. Trong đó, quân chiến đấu chủ lực mới trở về từ Myanmar, được vận chuyển bằng đường hàng không từ Côn Minh, trang bị toàn bộ vũ khí do Mỹ cung cấp. Quân đội Trung Quốc đã kiên quyết có quyết trị thắng trong một trận chiến.
↓ Quân đội Trung Quốc tham chiến
Bên đông đỉnh núi Tuyết Phong là một thung lũng, gọi là Long Đàm. Có 21 đỉnh núi cao trên 1000 mét, bao quanh thung lũng, chỉ có vài lối hiểm yếu thông với bên ngoài. Long Đàm là chiến trường chính của trận Tuyết Phong, thuộc địa phận quận Long Đàm tỉnh Xú Phổ, thượng nguồn sông Nguyên.
Long Đàm là nơi gần nhất từ dãy Tuyết Phong đến thành phố Changsha, đã bị quân Nhật tấn công từ 15 nghìn quân trong cuộc tấn công chính diện. Quân Nhật ở mọi nơi đã phát tiết những điều tàn bạo nhất. Tại Long Đàm có 427 phụ nữ bị cưỡng hiếp, bao gồm cả những bà lão hơn 70 tuổi và những cô gái nhỏ, có 32 người bị cưỡng hiếp chết.
Quân Nhật dùng dây buộc chặt vào ghế để cưỡng hiếp phụ nữ, dùng gậy để mở rộng âm đạo của những cô bé bảy tuổi. Có một người dân tên là Ngô Văn Đông bị lột da sống cho đến chết. Còn một phụ nữ tên là Ngô Văn Tú bị buộc vào cây, dùng dao đâm vào trán để che mắt, đổ dầu hỏa đốt đến chết. Người dân tên Hàn Tu Thành bị vài quân Nhật chặn lại, cắt cổ hút máu để sống.
Ngoài việc thiêu hủy nhà dân, họ còn đốt đình miếu,đập phá thần điện, hủy hoại văn hóa Trung Quốc. Quân Nhật đã đốt luôn hơn 400 quân nhân bị thương của mình, kêu gọi “tử vong tập thể”.
↓ Nghĩa trang Liệt sĩ kháng Nhật Long Đàm
Quân đội Trung Quốc đã kiên trì chiến đấu ở Long Đàm suốt 28 ngày, máy bay Trung-Mỹ đã thực hiện các cuộc không kích dữ dội đối với quân Nhật, hai đội Trung Quốc đã phải chịu đựng cuộc không kích của chính mình, họ quyết định cùng chung sống hoặc cùng chết với quân Nhật. Trận chiến Long Đàm đã tiêu diệt hơn 2000 quân Nhật, 700 chiến sĩ kháng Nhật đã anh dũng hy sinh.
Sau trận chiến, ngọn núi Hùng hình ở Long Đàm được đặt tên là Núi Anh Hùng, nghĩa trang liệt sĩ kháng Nhật được xây dựng tại núi Cung đối diện. Núi Cung giống như một cây cung bắn ra, bước lên 297 bậc thang đá granit, có thể thấy suối chảy nhẹ nhàng dưới chân núi, rừng cây xanh tươi, gió núi gào thét. Những anh hùng liệt sĩ đều có họ tên, họ chỉ còn thiếu hơn hai tháng nữa là có thể nhìn thấy đại diện đầu hàng Nhật Bản cầm cờ trắng đến Chiết Giang đầu hàng.
↓ Nghĩa trang Liệt sĩ kháng Nhật Long Đàm
Trận Tuyết Phong diễn ra từ ngày 11 tháng 4 năm 1945 đến 5 tháng 6, tiêu diệt 28.174 quân Nhật, quân đội Trung Quốc thương vong hơn 8000 người. Để bảo đảm nhu cầu quân đội trong trận Tây Hương, 2.020 tài xế ô tô ngày đêm chạy đua trên những con đường quanh co từ Côn Minh đến Chiết Giang.
Cuối xuân ở vùng biên giới giữa Xiao và Qian, hoa dầu trắng đua nở khắp núi đồi, rơi rụng trên khe suối. Cảnh tượng hoa dầu trắng như vậy đã được miêu tả như tuyết tháng năm. Tây Hương và Tứ Xuyên, Quảng Tây nổi tiếng với sản xuất dầu cây hạt, từng được xem là vật liệu chiến lược, đổi lấy khoản vay của Mỹ dùng vào việc phục hồi đường bộ Trung-Myanmar.
Hồng Giang là trung tâm chế biến, phân phối và thương mại dầu hạt ở vùng biên giới Xiao và Qian. Dầu hạt đã trở thành tài sản ký quỹ để vay tiền từ Mỹ, Hồng Giang đã đóng góp lớn cho chiến tranh. Trường Miễn hóa lục quân đặt tại Hồng Giang và khu vực lân cận cũng đã đào tạo ra những quân nhân chủ chốt về bọc thép cho cuộc kháng chiến.
↓ Hoa dầu
Trước trận Tuyết Phong, thượng nguồn sông Nguyên chưa từng bị quân Nhật xâm lăng, chợ búa dày đặc và dân tị nạn tụ tập, nền kinh tế bắt đầu phát triển. Khi quân Nhật tiến vào, quân dân cùng chung tay chống kẻ thù, ở trong dòng suối có hơn trăm chiếc thuyền dân tham gia hỗ trợ vận chuyển, vận chuyển đạn dược từ Trấn Viễn tới Chiết Giang. Sân bay Chiết Giang càng như mây máy bay tụ họp, thực hiện phong tỏa không phận sâu 200 km đối với quân Nhật tiến vào Chiết Giang, hoàn toàn giành lấy quyền kiểm soát không phận.
Cuộc chiến tranh thế giới thứ hai, bao gồm cả cuộc kháng chiến chống Nhật của Trung Quốc, có một đặc điểm lớn trong quân sự là giành lấy quyền kiểm soát không phận. Ngay từ năm 1909, lý thuyết gia hàng không tiên phong thế giới, tướng Ý Giulio Douhet đã xuất bản cuốn sách “Quyền kiểm soát không phận”, lần đầu tiên đề cập đến vai trò quyết định của quyền kiểm soát không phận trong chiến tranh, tạo ra cú sốc lớn đến tư duy quân sự truyền thống về lục quân và hải quân. Điều này đã được diễn ra trên chiến trường Trung Quốc. Nhật Bản luôn duy trì tư duy về quân đội mặt đất và hải quân lớn, quân đội mặt đất và không quân không phối hợp, thêm vào các yếu tố dẫn đến thất bại cuối cùng.
Trước khi diễn ra trận Tuyết Phong, sân bay Chiết Giang đã khiến quân Nhật khiếp sợ. Nó đã được xây dựng vào tháng 10 năm 1938 khi Vũ Hán bị mất, có những lực lượng không quân Trung Quốc, tình nguyện quân không quân Liên Xô, cùng với đội không quân thứ mười bốn Hoa Kỳ được đại bản doanh tại Chiết Giang.
Sau khi sân bay tiến vào vị trí, quân đội Trung Quốc đã căn cứ ở đây từ tháng 11 năm 1938 cho đến khi trận Tuyết Phong kết thúc, máy bay Nhật Bản đã đánh bom Chiết Giang 38 lần, sử dụng 513 máy bay, ném 4731 quả bom, phá hủy 3756 ngôi nhà, tổn thất 300.000 gạo.
↓ Xây dựng sân bay Chiết Giang
Lịch sử chiến tranh bảo vệ của Chiết Giang và nhân dân cả nước đã được đúc kết trong thiết kế “Cổng kỷ niệm phải đầu hàng” ở cầu bắc tây. Cổng kỷ niệm đầu hàng được hoàn thành vào tháng 8 năm 1948, bên trên cổng có bức thư do Tưởng Giới Thạch viết: “Khoa học cổ xưa phát huy phát triển”. Bốn trụ cổng với ba cổng vòm được thiết kế theo hình “máu”, biểu tượng cho 35 triệu người Trung Quốc đã bị quân Nhật giết hại và máu của những người chiến đấu dũng cảm.
↓ Cổng lịch sử kỷ niệm kêu gọi đầu hàng Chiết Giang
Năm 2003, Chiết Giang bắt đầu xây dựng “Thành phố Hoà bình Chiết Giang”, tổ chức lễ hội văn hóa hòa bình quốc tế, cũng như thảo luận về văn hóa hoà bình, trong hội thảo tôi đã đề xuất:
“Chúng tôi mong muốn hòa bình, nhưng phải bảo vệ hòa bình bằng chiến tranh chính nghĩa và chính xác. Nền tảng của văn hóa hòa bình là ở nhân dân, dẫn dắt ở chính phủ. ‘Hòa nhập nhưng không đồng nhất’ và phát triển cần thiết là hiện tượng tất yếu trong việc phát triển văn hóa hòa bình toàn cầu. Xây dựng văn hóa hòa bình cần phải xoá bỏ rào cản văn hóa, tăng cường giao lưu giữa giới trẻ của các quốc gia là một kênh quan trọng cho sự phát triển bền vững. Cần phải bảo vệ, kế thừa và sử dụng di sản văn hóa về chiến tranh và hòa bình. Di tích chiến tranh Tuyết Phong và cổng kêu gọi đầu hàng Chiết Giang chính là di sản văn hóa như thế.”
↓ Tác giả của bài viết
Lễ hội văn hóa hòa bình quốc tế lần đầu tiên do chính quyền nhân dân tỉnh Hồ Nam, Hiệp hội hữu nghị nhân dân Trung Quốc và Ủy ban quốc gia UNESCO Trung Quốc đồng tổ chức và đã diễn ra liên tiếp trong năm lần.
Công trình Đền Thái Hòa Chiết Giang do ông Chương Tư Uyên gợi ý xây dựng, là một công trình chiếm diện tích 7680 mét vuông, với kiến trúc đình đài, tương tự như điện Thái Hòa ở Bắc Kinh, lấp lánh vàng ngọc, nhưng cao hơn đến 56.19 mét. Nó như đang hòa hợp với điện Thái Hòa ở Bắc Kinh nơi tiếp nhận sự đầu hàng của quân Nhật, đồng thời là biểu tượng cho hòa bình thế giới.
↓ Đền Thái Hòa Chiết Giang
Vào tháng 9 năm 2010, tôi đã đến Chiết Giang tham gia lễ hội văn hóa hòa bình quốc tế lần thứ tư, đúng lúc tượng đài của tướng Chennander được khánh thành. Quảng trường đông đúc, thành phố Chiết Giang trang hoàng đầy không khí lễ hội. Có quan chức của Ủy ban thường vụ Quốc hội và Hiệp hội hữu nghị nhân dân Trung Quốc, cựu tổng thống Mỹ Carter và phu nhân, cháu gái tướng Chen, cựu quân nhân của đội bay hổ, cùng với nhiều học giả và vô số khán giả, mang theo hoa và cờ đỏ Trung Quốc, hội tụ tại Chiết Giang. Mọi người vây quanh tượng tướng Chen, trên quảng trường thả vô số bồ câu trắng và bóng bay nhiều màu, họ hoan hỷ cổ vũ cho hòa bình và cầu nguyện.
↓ Lễ khai mạc lễ hội văn hóa hòa bình quốc tế Chiết Giang
Xin cảm ơn những tác giả đã cung cấp tài liệu và hình ảnh!
