Ngô Đường, tự Cúc Thông, sống vào đời Thanh, Giang Tô, Hoài Âm, là một đại biểu quan trọng của học phái ôn bệnh sau Diệp Thiên Sĩ và Tiết Tuyết, là người sáng lập ra bài thuốc An Cung, chuyên chữa bệnh Đột Quỵ, bài thuốc vẫn còn được lưu truyền đến ngày nay.
Trong cuộc đời của Ngô Đường, ông đã viết một cuốn sách chuyên về ôn bệnh học có tên là ‘Ôn Bệnh Điều Biện’. Ông thông minh, ham học, chuyên tâm vào khoa cử. Năm 19 tuổi, cha ông lâm bệnh và qua đời sau một năm đau ốm, ông vô cùng đau buồn và không còn muốn sống vì cho rằng ‘cha mình bệnh mà không biết chữa trị, còn đứng giữa trời đất làm gì?’ Ông bèn mua một số lượng lớn sách y học, bỏ học khoa cử, và miệt mài học y. Bốn năm sau, một đứa cháu trai mắc bệnh ôn nhiệt, nhiều thầy thuốc không thể chẩn đoán chính xác, khiến cho đứa trẻ phát vàng da và qua đời.
Khi đó, ông còn đang ở giai đoạn đầu học y, kinh nghiệm y thuật còn nông cạn, không thể cứu sống đứa cháu, ông cảm thấy xấu hổ vô cùng. Ông nhớ đến Trương Trọng Cảnh và nhiều người thân đã chết vì bệnh thương hàn, từ đó quyết tâm nghiên cứu về bệnh này, cuối cùng biên soạn được bộ sách lớn ‘Thương Hàn Luận’ và hình thành ý niệm nghiên cứu sâu hơn về bệnh. Sau ba năm, để mở rộng tầm nhìn, ông đã đến kinh thành. Tại đó, có một nhóm người đang tổ chức xem xét và đính chính ‘Tứ Khố Toàn Thư’.
Ông được giới thiệu để làm việc sao chép sách thuốc, vì vậy có cơ hội tiếp xúc với nhiều sách vở. Khi đọc cuốn ‘Ôn Dịch Luận’ của Ngô Hựu Khả, ông cảm thấy như đã tìm thấy báu vật, nhưng sau khi đọc đi đọc lại thì thấy mặc dù cuốn sách có nhiều nghị luận phong phú, nhưng cách lập luận lại chưa thực sự sâu sắc và còn nhiều điều không thỏa đáng. Ông xem lại các nghị luận của các danh y từ thời Tấn, Đường cho đến nay, nhưng rốt cuộc vẫn chưa thể làm ông thỏa lòng.
Cuối cùng, ông tìm hiểu về các phương pháp trị liệu bệnh ôn nhiệt trong cuốn ‘Lâm Chúng Chỉ Nam Y Án’ của Diệp Thiên Sĩ, và rất kính trọng tác phẩm này. Ông cho rằng lời luận của sách rất thuyết phục, với các phương pháp tinh tế và tiếp thu được nhiều kiến thức về trị liệu bệnh ôn, ông rất tâm đắc về cách chẩn đoán ôn bệnh. Năm Càn Long thứ 58 (1793), khi bệnh ôn dịch lan tràn ở kinh đô, số người chết vì trị liệu không thích đáng không thể đếm hết, ông áp dụng các phương pháp của Diệp Thiên Sĩ lần nào cũng thành công, nổi tiếng khắp vùng.
Bởi vì cuốn ‘Ôn Nhiệt Luận’ của Diệp Thiên Sĩ được ấn hành muộn nên ông chưa đọc được, do đó ông cho rằng rằng lập luận của Diệp quá giản ước, chỉ liệt kê một số ít phương thuốc, chỉ có y án rải rác trong các loại bệnh; vì vậy, ông đã sưu tập sách của các danh y qua các thế hệ, noi theo các quy tắc của Diệp Thiên Sĩ, kết hợp với kinh nghiệm lâm sàng lâu năm của mình, bỏ ra sáu năm để viết nên cuốn sách ‘Ôn Bệnh Điều Biện’, sáng lập học thuyết tam tiêu biện chứng, luận thuật chín loại chứng trị của ôn bệnh như phong ôn, ôn nhiệt, ôn dịch, ôn độc, thấp ôn, thu táo, thử ôn, đông ôn, ôn ngược, thiết lập các quy tắc ‘thanh nhiệt dưỡng âm’, đề xuất cụ thể trị pháp ‘thanh lạc, lương dinh, dục âm’. Cuốn sách này đã cống hiến rất lớn cho sự phát triển của ôn bệnh học.
Cuốn sách ra đời chứng tỏ ôn bệnh học là một môn học có hệ thống và hoàn chỉnh; đây là một cuốn sách cần phải đọc. Ông cũng viết ‘Y Y Bệnh Thư’, thể hiện sự căm tức của ông đối với những kẻ lang băm hại người; ông viết cuốn sách này với hy vọng sửa chữa những tệ nạn trong ngành y. Ở tuổi già, ông đã tập hợp các phương pháp trị liệu lâm sàng mà ông đã thu thập được trong nhiều năm, soạn thành một bộ ‘Y Án’ ghi chép tương đối đầy đủ, những lời luận thuật cũng rõ ràng, thấu triệt, vì vậy cuốn sách có giá trị tham khảo đáng kể.
Ông qua đời năm 1886, thọ 78 tuổi.
Cảm ơn các bạn đã theo dõi Antamtour, xin chào và hẹn gặp lại trong các bài viết tiếp theo.
