Lễ chùa trong những ngày đầu năm mới không chỉ là một nét đẹp của văn hóa truyền thống Việt Nam mà còn mang nhiều ý nghĩa tâm linh. Tuy nhiên, đi lễ sao cho đúng để được sự may mắn và tránh phạm vào những điều kiêng kị là rất quan trọng. Trong bài viết này, Blog Travel Việt sẽ chia sẻ đến bạn một số kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025, mời bạn cùng tham khảo và tuân thủ những quy tắc này để đảm bảo một năm mới an lành và phát tài.

1. Ý nghĩa của việc đi lễ chùa đầu năm

Dưới góc độ dân tộc học, Nhà Dân tộc học Tạ Đức chia sẻ rằng ở Việt Nam, việc đi lễ chùa thường dựa trên truyền thống gia đình, từ đời này qua đời khác. Đối với những gia đình theo đạo Phật, việc đi lễ chùa trở thành một phần thiết yếu của cuộc sống hàng ngày. Người dân thường đến chùa để cầu xin sự bình an và sức khỏe, cũng như mong muốn “trời Phật phù hộ” cho thành công trong học tập của con cái, công việc kinh doanh, và cuộc sống ngày càng thuận lợi hơn. Theo truyền thống, mọi người thường đi lễ chùa vào các ngày Rằm và mồng Một hàng tháng, cùng với những sự kiện quan trọng của Phật giáo. Ngoài ra, khi gặp khó khăn, nhiều người đến chùa để tìm kiếm sự thanh thản trong tâm hồn. Tạ Đức cũng nhấn mạnh rằng bất kỳ ai đến chùa đều mong muốn tìm kiếm sự bình an cho gia đình, và hiểu được nhân quả thông qua giáo lý nhà Phật, từ đó có thể dạy lại cho con cháu sống tốt hơn, hướng thiện hơn.

2. Ngày tốt nên đi lễ chùa đầu năm

Mùng 1

Theo quan niệm của người Việt xưa, đi chùa vào ngày mùng 1 Tết đã trở thành một nét đẹp văn hóa, thậm chí nhiều người chọn lên chùa ngay trong đêm giao thừa. Họ cầu mong cho bản thân và gia đình sức khỏe dồi dào, tai qua nạn khỏi, gia đình hòa thuận, thế giới hòa bình, chúng sinh an lạc. Đi chùa vào mùng 1 cũng đồng nghĩa với việc bạn sẽ có sự bình an trong suốt cả năm, hứa hẹn một năm mới tràn ngập niềm vui.

Mùng 2, 3

Ngày mùng 2, 3 là lễ đón Hỷ thần (may mắn, hạnh phúc), đón tài thần. Vậy nên, đi chùa vào hai ngày này sẽ được cầu nhiều tài lộc, tình hình tài chính phồn thịnh và dồi dào suốt cả năm.

Mùng 4

Mùng 4 là ngày mà các gia đình đón các vị thần từ thiên đình về hạ giới để cai quản trong một năm. Nếu bạn chọn đi lễ chùa vào ngày này và thành tâm, những điều bạn mong đợi sẽ linh ứng và dễ dàng trở thành hiện thực. Nên cầu gì sẽ được nấy, vì vậy những ai muốn cầu tình duyên có thể chọn ngày này.

Mùng 6

Theo phong tục xưa, mùng 6 được coi là ngày bình an, và ngày này vẫn được xem là ngày rất tốt để xuất hành cho các chuyến đi. Do đó, đi chùa vào ngày này cầu mong bình an, sức khỏe và gia đạo sẽ rất tốt.

3. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Kinh nghiệm sắm lễ

Việc chuẩn bị lễ vật đi chùa là bước quan trọng và cần thiết. Khi bạn đến thăm và dâng hương tại các chùa, quy tắc chung là chỉ nên sắm lễ chay như hương, hoa tươi, quả chín, oản phẩm, xôi, chè… Tránh sử dụng lễ mặn như cỗ tam sinh (trâu, dê, lợn), thịt gà, giò, chả… Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý:

Không đặt lễ mặn ở khu vực Phật điện. Trên hương án của chính điện chỉ dâng lễ chay, tịnh. Lễ mặn chỉ có thể được chấp nhận nếu trong khu vực chùa có thờ tự các vị Đức Ông, Thánh, Mẫu và chỉ dâng ở ban thờ hay điện thờ. Không nên sắm sửa vàng mã, tiền âm phủ để dâng cúng Phật tại chùa. Tiền thật cũng không nên đặt trên hương án của chính điện mà nên bỏ vào hòm công đức. Hoa sen, hoa huệ, hoa mẫu đơn, hoa ngâu là những loại hoa tươi phù hợp khi dùng để lễ Phật. Tránh sử dụng các loại hoa tạp, hoa dại.

Tránh suy nghĩ lệch lạc rằng “lễ càng nhiều, phật phù hộ càng nhiều”. Quan niệm này hoàn toàn sai lạc và làm mất đi giá trị trong tôn giáo Việt Nam. Việc lễ chùa chủ yếu phụ thuộc tâm của người đi chùa. Chỉ khi bạn thành tâm, Phật mới phù hộ.

4. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Cách thắp hương

Việc thắp hương trong chùa là điều bạn cần ghi nhớ:

Không để hương bị tắt khi đang sử dụng. Trong trường hợp hương que, phải cắm thẳng và tránh nghiêng lệch. Nếu đã có hương được thắp thì không cần thắp hoặc cắm thêm, chỉ cần sử dụng một nén hương mà thôi. Đối với hương tháp, đặt vào giữa đĩa hương hoặc lư hương. Khi sử dụng hương vòng, hãy chú ý đặt thuận theo chiều kim đồng hồ. Không phải mọi nơi đều phù hợp để cắm hương; chỉ cắm vào bát hương, nếu bát hương có hương rồi không cần cắm thêm, tránh cắm hương tùy tiện vào tay tượng, gốc cây, hay đồ lễ…

5. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Cách bày lễ ở các ban

Ở chùa, ban to nhất luôn nằm ở vị trí trung tâm. Nhà chính là ban Tam Bảo thờ phật, khi chuẩn bị lễ cúng tại ban này, để cúng dường chư phật, người cúng cần chuẩn bị đầy đủ 5 món: hương, đăng (nến), hoa, quả, và nước. Nếu không thể chuẩn bị đủ những món lễ như trên cũng không sao, cúng dường chư phật bằng tấm lòng thành chân thật. Không để tiền, vàng, kể cả tiền thật lên ban Tam Bảo. Tiền thật nên được đặt trực tiếp vào hòm công đức, coi như là tiền cúng dường. Các ban thờ tự các vị Đức Ông, Thánh, Mẫu: có thể bày sắm lễ tam sinh (thịt gà, giò, chả…) và tiền vàng mã, tiền âm phủ. Các ban khác trong chùa, như ban Mẫu, ban Đức Ông, ban Thánh Hiền, ban Vong, có thể có sắp xếp khác nhau tùy thuộc vào từng chùa.

6. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Đi chùa nên cầu gì?

Mọi người đi chùa thường là để cầu bình an, tài lộc, công danh, nhưng chùa chiền lại là nơi linh thiêng, khác với thế tục nhân gian, lòng đức phật từ bi giúp con người sám hối, cầu xin cơ hội sửa chữa và làm việc tiện chứ không có vật chất, tiền bạc để cho ai. Do đó, khi đi chùa sau khi khấn nôm, tiếp đến phần cầu nguyện thì nên cầu Phật phù hộ cho quốc thái dân an, gia đạo bình an khỏe mạnh, tâm hồn luôn sáng và thiện lành, con cái thông minh học giỏi, gia đình hạnh phúc và thịnh vượng, công việc thuận lợi và có nhiều duyên lành… tiếp đến là nguyện hồi hướng công đức cho người đã khuất và tất cả chúng sinh.

Các điều không nên cầu khi thăm chùa:

Không nguyện cúng dường chư Phật. Không nguyện thời gian bao lâu sẽ mang gạo tiền vàng cúng chùa. Không nguyện cúng dường 3 cảnh là cảnh giới tiên, cảnh giới trần và cảnh giới âm. Không cầu tiền bạc, của cải, vật chất vì cửa Phật sẽ không ban cho thứ này.

7. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Cách hành lễ khi đi chùa

Khi lễ chùa, nhiều người không biết cách hành lễ sao cho đúng. Dưới đây là 5 bước hành lễ quan trọng mà bạn nên biết khi đi chùa:

Đặt lễ vật: Thắp hương và làm lễ ở ban thờ Đức Ông trước. Sau khi đặt lễ ở ban Đức Ông xong, đặt lễ lên hương án của chính điện, thắp đèn nhang. Sau đó, đi thắp hương ở tất cả các ban thờ khác trong chùa. Khi thắp hương lên, thường có 3 lễ hay 5 lễ. Nếu chùa nào có điện thờ Mẫu, Tứ phủ thì đến đó đặt lễ, dâng hương cầu theo ý nguyện. Cuối cùng thì lễ ở nhà thờ Tổ. Cuối buổi lễ, sau khi đã lễ tạ để hạ lễ, nên đến nhà trai giới hay phòng tiếp khách để thăm hỏi các vị sư, tăng trụ trì và có thể tùy tâm công đức.

8. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Trang phục đi chùa

Chùa chiền, là nơi linh thiêng, là nơi thờ tụng. Do đó, trang phục khi đến chùa cần phải lịch sự và kín đáo. Dưới đây là một số nguyên tắc về trang phục khi thăm chùa:

Chọn những bộ trang phục có màu sắc nhã nhặn, đặc biệt là cùng tông màu với áo tràng hoặc áo lam của Phật tử. Điều này không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn tăng tính giản dị và dịu dàng. Áo sơ mi cổ kín, áo dài, hoặc áo khoác bẻ cổ là những lựa chọn lịch sự khi đến những nơi linh thiêng như chùa, đền, miếu.

Không Nên Mặc:

Tuyệt đối không nên mặc những bộ trang phục hở hang hoặc có thể nhìn xuyên thấu. Tránh mặc những trang phục sành điệu như quần bó sát, quần giả váy, vì chúng có thể tạo ra ấn tượng không phù hợp và thiếu tôn trọng đối với không gian linh thiêng. Không nên chọn quần lửng, váy ngắn, hay quần tất lưới khi đi chùa, vì không chỉ làm mất đi vẻ trang trọng mà còn thiếu sự tôn kính đối với nơi thờ Phật.

9. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Cách hạ lễ

Khi lễ cúng kết thúc, chúng ta tiếp tục thực hiện bước hạ lễ. Theo tục lệ thông thường, sau khoảng một tuần nhang là có thể hạ lễ được. Khi hết 1 tuần nhang, bạn nên thắp một tuần nhang mới và vái lạy ba lần trước mỗi ban. Sau đó, tiến hành hạ sớ hóa vàng và hoàn tất các lễ cúng khác. Các vật lễ ở bàn thờ như gương, lược… phải để nguyên trên bàn thờ. Nếu có nơi để riêng thì gom vào để trên đó.

10. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Lưu ý khi lấy lộc

Việc lấy lộc khi lễ chùa là điều không phải ai cũng hiểu rõ. Nhiều người thường mang theo các đồ vật từ đình chùa về nhà để đặt lên bàn thờ, nhưng thói quen này không được khuyến khích. Đã cúng rồi thì không thể cúng lại, và nhiều đồ có thể chứa trường khí âm, gây ảnh hưởng tiêu cực đến không gian thờ cúng gia đình:

Chỉ cần đặt tiền vào hòm công đức, không nên lấy giấy công đức. Ngay cả khi có lấy, cũng không nên đặt lên bàn thờ nhà để báo công. Không nên lấy cành lộc mang về đặt lên bàn thờ vì chúng thường chứa nhiều trường khí âm. Lộc có thể lấy là bánh kẹo, bao diêm, bật lửa, nhưng không nên mang về đặt lên bàn thờ. Bùa, phù chú thường mang theo trường khí âm và không nên mang về nhà hoặc đặt lên bàn thờ. Việc đặt bùa chú vào ví cũng sẽ tạo ra trường khí âm, gây hỗn loạn và không may mắn cho chủ nhân.

11. Kinh nghiệm đi lễ chùa đầu năm 2025 – Cách xưng hô trong chùa

Đối với nhà sư, phương thức xưng hô thường là A Di Đà Phật, Bạch Thầy, và xưng mình là Con. Việc xưng hô như vậy không chỉ để tưởng nhớ Thầy Thích Ca Mâu Ni, mà còn thể hiện sự tôn trọng và kính trọng đối với Đức Thích Ca. Nếu nhà sư đó là người hướng dẫn mình trong việc tu tập, thì việc xưng hô là Thầy mang ý nghĩa không chỉ là hướng đạo mà còn là người thầy dạy mình đạo. Khi gửi lời thưa, lời chào với nhà sư, thì đều chắp tay hình búp sen.

12. Nguyên tắc ra, vào chùa

Khi đi qua cổng Tam Quan để vào chùa, nên đi vào cửa Giả Quan (bên phải) và đi ra bằng cửa Không Quan (bên trái). Cửa Trung Quan thường dành cho Thiên tử, các bậc cao tăng và bậc khoa bảng.

13. Những nguyên tắc, lưu ý khi đi lễ chùa

Không nên chạy nhảy, nói chuyện, bình phẩm, ngồi hoặc nằm trong khu vực của Phật điện. Không tùy tiện hắt hơi, sổ mũi, khạc nhổ… xung quanh khu vực Phật điện. Tránh làm ồn hoặc nói những lời không tôn trọng đối với Phật, Thánh, và không nên dùng tay chỉ trỏ vào tượng Phật. Khi vào Phật đường và tam bảo, không mang giày dép, không nhai trầu, không hút thuốc. Tam bảo là nơi tôn nghiêm, yêu cầu phải giữ gìn và không gây ồn ào. Không mang theo đồ cá nhân vào tam bảo bái Phật hay đặt đồ đạc lên bàn. Nếu nhìn ngang dọc, khệ nệ trước tam bảo là không kính trọng. Không chụp ảnh hay quay phim tùy tiện trong khu vực chùa. Không được tự ý sử dụng hay mang về làm của riêng bất kỳ đồ đạc nào của nhà chùa. Tránh cắt ngang qua mặt của những người đang quỳ lạy hay tập trung cầu nguyện. Không quan hệ vợ chồng trước khi đi chùa, và nếu đã có quan hệ, hãy chờ ít nhất 6 tiếng trước khi đến chùa. Không nên trang điểm hoặc sử dụng nước hoa khi đi chùa. Phụ nữ trong giai đoạn kinh nguyệt cũng không nên đến chùa.

Hy vọng rằng những kinh nghiệm trên sẽ giúp bạn có thêm nhiều thông tin hữu ích khi đi lễ chùa vào đầu năm mới, cầu mong một năm mới vạn sự như ý, an khang thịnh vượng!

VIDEO: Lễ chùa đầu năm 2025: Kinh nghiệm chi tiết để có một năm mới an lành